Do najchlubniejszych kart polskiej historii należą stulecia polskiej to-
lerancji religijnej, uważanej za wyjątkową w całej ówczesnej Europie. Polska nie tylko uniknęła
krwawych, wyniszczających wojen religijnych, których ofiarą padły tak liczne kraje Europy,
lecz stała się idealnym schronieniem dla tysięcy osób prześladowanych za wiarę w innych
państwach. Włoski intelek- tualista - głośny emigrant religijny Bonifacio Giovanni Bernardino,
markiz d'Oria tak pisał w liście do profesora Uniwersytetu Bazylejskiego Sebastiana Castelliona
na temat Polski: Ziemia ta w moim przekonaniu nie ustępuje Niemcom, w niektórych
rzeczach je nawet wyprzedza (...). Wielką, co mó- wię największą miałbyś tu wolność życia
wedle swej myśli i upodo- bania, także pisania i publikowania. Nikt tu nie jest cenzorem
(podkr.
- J.R.N.).
Fragment książki Jerzego Roberta Nowaka pt. "Co Polska Dała światu - Tom I"